2021 was een taai jaar voor velen, ook voor mij. Ik word vaak gezien als een 'blije eikel', en ik weet dat niet iedereen de dingen zo rooskleurig ziet. Maar het beste wat ik kan doen is de wereld van de zonnige kant bekijken. Dat betekent niet dat ik nooit somber ben, maar ik word nu eenmaal gelukkiger van positief gedrag, hoop en vertrouwen.

In de afgelopen 2 jaar werd me één ding heel duidelijk, toen het COVID-19 virus zich razendsnel over de wereld verspreidde. Het ‘digitale virus’ heeft zich in parallel sneller verspreidt dan corona zelf. Ik laat deze cijfers even op me inwerken; zo’n 9 van de 10 mensen wereldwijd meent dat een digitale wereld onze toekomst is, 8 van de 10 zegt dat hun dagelijks leven er nu al van afhankelijk is. En meer dan de helft gelooft dat hun geluk van digitale technologie afhangt.

“Meer dan de helft gelooft dat hun geluk van digitale technologie afhangt.”

De digitale wereld is een allesomvattende ruimte voor toegang tot handel, onderwijs, vermaak, relaties, welzijn, werk, sport, seks en nog meer. Naarmate meer mensen langer op het internet zitten, worden die digitale ruimtes een aantrekkelijke plek voor merken, politici en raddraaiers om zieltjes te winnen. Maar het potentieel gaat verder dan marketing en beïnvloeding; het maakt ervaringen mogelijk, die de grens tussen fysiek en virtueel laat vervagen.

Als een soort Utopia is de metaverse een fantasiewereld, of wordt het misschien wel een betere wereld dan wat we al kennen.

Metaverse is het gehele netwerk van aan elkaar gekoppelde virtuele 3D-ruimtes waarin mensen als deelnemers - vaak door middel van avatars, hun digitale betere zelf - interactief kunnen rondkijken, bewegen en handelen. Het omvat naast virtuele werelden, en z.g. ‘augmented reality’, verder digitale allerlei platformen, nieuws en informatie, commerciële advertenties en nog veel meer. Denk aan virtuele kunst, mode, bezit, huizen, eigenlijk alles wat mensen al in het ‘echt’ hebben gemaakt. Metaverse staat voor de volgende fase van het internet, waarin alle 2D en 3D virtuele platformen en ruimten aan elkaar verbonden zijn in een alles omvattend virtueel universum. Een spannende nieuwe wereld waarin ik mezelf makkelijk zou kunnen verliezen. Ik zie het als een kopie van de wereld zoals ik die nu ken, maar waar alles verder nog mogelijk is. Als een soort Utopia is het een fantasiewereld, of wordt het misschien wel een betere wereld dan wat we al kennen.

Tijdens de pandemie met de vele lockdowns heb ik veel meer tijd op het internet doorgebracht dan vroeger. Ik sta er mee op en ga er mee naar bed. Meteen als ik wakker word, check ik de berichtjes en e-mails die gedurende mijn slaap aan me zijn gestuurd. Maar ik kijk ook snel naar mijn smartwatch die m’n slaap al heeft geanalyseerd of m'n lichaam voldoende opgeladen is. Ik scan zakelijke informatie, en ook berichtjes van mijn verontruste, eenzame en helaas langzaam aftakelende vader en moeder. Ik check snel het nieuws. Kijk naar buienalarm om te zien of ik mijn regenpak en laarzen aan moet op de fiets. Op mijn kantoor zit ik verder de hele dag voor het scherm, of te lezen, of te tikken, plaatjes te maken of in video-gesprekken met vele mensen tegelijk. Ik zie dan kleine plaatjes van de mensen, vaak ken ik ze niet. Sommige lachen en ik hoop dat ze blij zijn. Maar van veel mensen kan ik niet goed hoogte krijgen. Wat gaat er in ze om? Mijn smartwatch geeft me zo af en toe berichtjes als ik te lang stilzit voor het scherm, ik weet dat het helemaal niet goed voor mijn gezondheid is om zo vaak zo lang voor mijn scherm te zitten. Ik denk vaak terug aan de vele keren dat ik mensen in het echt tegenkwam, hoe leuk dat was. Ik verlang daar naar terug. Ik ben mezelf gaan vertellen dat ik eigenlijk helemaal niet blij word van alle tijd voor het scherm.

“Ik blijf digitale technologie omarmen en de positieve kant er van zien.”

Naarmate ik meer van mijn leven online doorbreng, wordt het moeilijker voor me om mijn ‘echte’ leven te onderscheiden van de tijd die ik digitaal leef. Mijn laptop, smartphone en smartwatch zijn niet langer apparaten die ik nuttig gebruik, het is min of meer de plek geworden waar ik leef. Terwijl ik vaak de neiging voel om me terug te trekken uit deze digitale wereld, weet ik dat het niet tegen te houden is. Het is technologisch mogelijk en daarom is het niet te stoppen. Meer dan 4 miljard actieve internetgebruikers over de hele wereld zijn nu al ruim 5 uur per dag bezig met online activiteiten. Ik blijf digitale technologie omarmen en de positieve kant ervan zien. Ik probeer me voor te stellen dat ik binnenkort niet meer voor een 2D scherm zit met allemaal gekleurde frames achter en naast elkaar, maar in een prachtige virtuele 3D ervaring. De echte en virtuele wereld zullen ook snel in elkaar overgaan en online meetings zullen er vast heel anders uit gaan zien. Binnenkort zal ik een virtuele bril of helm op hebben en mijn brein zal ervaren dat ik met meerdere mensen in dezelfde ruimte zit, vertegenwoordigd door zo goed als echte ‘avatars’, digitale replica's van ons beste zelf. We kunnen in die wereld bewegen, communiceren, samenwerken. Er is niet veel fantasie voor nodig dat onze digitale identiteit belangrijker wordt dan onze fysieke. Ik probeer me voor te stellen hoe bedreigend dit allemaal is voor mijn ouders, voor de generaties die zijn gevormd in de tijd voor het internet. Hoe kunnen zij hieraan nog meedoen? En is dat nog wel wenselijk?

Ondertussen haasten de grote technologiebedrijven zich om de metaverse te bouwen, het zich toe te eigenen en de mensen er naartoe te lokken. Facebook is bezig het hele bedrijf te transformeren tot een heuse metaverse company met de naam Meta. En Microsoft is bezig een enterprise metaverse te bouwen.

Naast het steeds realistischer wordende online vermaak en streven naar business efficiency, ontstaan er online activistische bewegingen die zich hardmaken voor sociale doelen en politieke overtuigingen. Nu de toekomst zich naar de metaverse beweegt, zijn er belangrijke sociaal-maatschappelijke kwesties die moeten worden aangepakt. De grote techbedrijven doen er alles aan om overal de macht over te hebben en de metaverse te commercialiseren en ze gaan ervan uit dat ik, als gebruiker, dat wel zal moeten accepteren. Maar ik hoor ook meer kritische geluiden die willen dat alles voor iedereen moet worden ontsloten en dat er niet langer een centrale macht is, maar dat de metaverse in de handen komt van de miljarden gebruikers. Hier komt de metaverse en een gedecentraliseerde blockchain bij elkaar, waarbij we met crypto tokens, een soort van digitale munten, onze aankopen en ervaringen kunnen betalen.

Als je geboren wordt, bepaalt het geluk wie je bent, maar in de virtuele wereld begin je weer vanaf nul. Het is de kans om een wereld te creëren die inclusief, ethisch, en gebaseerd is op zinvolle sociale relaties. Mensen hebben weer toegang tot oprechte waarden in de metaverse, want er is daar de mogelijkheid om het beter te organiseren dan in de ‘echte’ wereld, waar hebzucht en rendement de uitgangspunten van de samenleving zijn geworden. Een soort van digitale utopie waar we kunnen ontsnappen aan de verwoestende werking van het aandeelhouderskapitalisme. Een virtuele realiteit met niets dan het goede, zonder oorlogen, zonder armoede en honger, zonder ziektes, discriminatie, racisme en hebzucht. Wie weet kan het, ik word best al blij van het idee.

Verder heb ik besloten me niet al te veel zorgen te maken over COVID-19. Het is natuurlijk een heel vervelende ziekte die veel leed en miljoenen doden wereldwijd heeft veroorzaakt. Maar ik heb een groot vertrouwen in de zovele wetenschappelijke onderzoekers die hard bezig zijn met vaccins, boosters en medicijnen om het virus uiteindelijk eronder te gaan krijgen. En ik maak me ook niet zo druk over alle kritiek op de Nederlandse overheid die te traag zou zijn met de vaccinatieprogramma's. Als ik dit schrijf, is ruim 85% volledig gevaccineerd en dat cijfer loopt nog verder op. Ook zijn we op stoom aan het komen met een 3e booster prik, ik ben al bijna aan de beurt. Dat stemt me toch positief. Het blijft wel verrekte zuur voor de vele ondernemers die last hebben van de maatregelen, laten we hopen dat onze overheid haar verantwoordelijkheid ruim neemt en ruimhartig is met compensatieregelingen.

“Het belangrijkst vind ik dat er nu eindelijk echt vele miljarden geïnvesteerd gaan worden om de opwarming van de aarde te stoppen en vervuiling van de atmosfeer tegen te gaan.”

Dat brengt me tot de formatie van een nieuwe regering in Nederland. Op 13 december is bekend gemaakt dat er een akkoord is na 271 dagen onderhandelen. Er komt een einde aan het leenstelsel voor de studiefinanciering en de kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft. Ook komt er een vorm van rekeningrijden, waarbij automobilisten per gereden kilometer betalen, zeg maar de vervuiler betaald. Als oud reserveofficier en tankpelotonscommandant van de Cavalerie ben ik blij dat er aanzienlijk meer geld naar Defensie gaat. Maar het belangrijkst vind ik dat er nu eindelijk echt vele miljarden geïnvesteerd gaan worden om de opwarming van de aarde te stoppen en vervuiling van de atmosfeer tegen te gaan.

Dan nog even over het lage vertrouwen in onze instituties, overheden, NGO’s, CEO’s, journalisten en bedrijven. Het is erg zorgelijk dat het vertrouwen in onze overheden en met name in de regeringsleiders verder sterk is gezakt. Maar ook de media en de journalisten worden steeds meer gewantrouwd. Een mooi lichtpuntje is dat de bestuurders van lokale bedrijven in vertrouwen aan het winnen zijn. Zowel op het gebied van competentie als op ethisch gebied doen bedrijven het stukken beter dan de overigen. Het staat allemaal in de Edelman trust monitor 2021 die zeker de moeite is om door te nemen. Ik blijf wel met de vraag zitten wat we er aan kunnen doen om het vertrouwen in de overheid, NGO’s en het journaille te verbeteren? Voor een goed functionerende samenleving lijken ze me verrekte belangrijk, de systeemverandering kan toch niet alleen vanuit het bedrijfsleven komen?

2021 is ook het jaar dat we met BR-ND People opnieuw gecertificeerd zijn als B Corp. Inmiddels zijn we ruim 4 jaar actief in de B Corp gemeenschap, maar we moesten weer met de billen bloot en ons door de lange beoordelingslijst zien te worstelen. Gelukkig ging dat redelijk soepel aangezien we de jaren ervoor ons steeds meer gericht als ‘business for good’ zijn gaan gedragen. Dit komt onder andere tot uiting doordat we ons steeds meer ontwikkelen als impact organisatie die bedrijven strategisch ondersteunt het goede te gaan doen door een integrale benadering van branding, cultuur en organisatiestrategie. Inclusief de stappenplannen die nodig zijn om ook daadwerkelijk de transformatie te realiseren. Zelf ben ik er nogal op gebrand om niet alleen bedrijven te helpen met een aantrekkelijke merkstrategie, maar vooral ook te zorgen dat bedrijven versnellen in hun ontwikkeling naar de economie van de 21e eeuw. Ik zie dat als een nieuw systeem waarbij de welvaart eerlijker, gelijkwaardiger wordt verdeeld over alle mensen en waarbij we resoluut stoppen met het exploiteren van grondstoffen voor persoonlijk gewin en daarbij een klimaatcrisis veroorzaken. Een economie waarbij geld verdiend wordt door het goede te doen en niet door problemen te veroorzaken.

**Blije gezichten bij de hercertificering van BR-ND People als B Corp**

Op persoonlijk gebied is 2021 voor mij ook een spannend jaar geweest met veel veranderingen. In de zomer ben ik met Merel en Sinyo verhuisd naar een wat kleiner appartement in een nieuw gebouwde duurzame flat op een herontwikkeld eiland in Amsterdam. Het is min of meer energieneutraal, door isolatie en gebruik van warmtepomp en zonnecellen. Het hele gebied probeert auto's te weren, dus er zijn geen parkeerplaatsen en er wordt veel groen tussen en op de gebouwen aangelegd. Ook hier is de metaverse aan het ontstaan, ik kan met prachtige domotica via het internet mijn appartement bedienen, de lichten fijn afstemmen, de muziek en temperatuur en ventilatie bedienen door het te koppelen aan het weer. Zelfs de deuren en ramen worden digitaal bediend als er brand zou uitbreken.

Verder ben ik een junioren meisjesteam gaan coachen bij hockey club Athena, na 7 jaar jongens juniorenteams op selectieniveau te hebben getraind. Dat was eerst wel even wennen, maar ik vind het erg leuk en als het lukt met de coronabeperkingen, ga ik deze kerstvakantie zelfs extra zaaltrainingen aan ze geven.

**Als coach in overleg met meisjes B4 Athena**

Met BR-ND People zijn we in september 2021 verhuisd naar Edge Olympic in Amsterdam. Het is een extreem duurzaam gebouw waarbij vitaliteit van de mensen centraal staat. Ik ben er inmiddels goed gewend en waardeer in het bijzonder de prachtige gym die er is, waar ik dagelijks gebruik van probeer te maken om lichamelijk in top conditie te blijven. Ook het verse warme eten dat in het restaurant aangeboden wordt, maakt me blij, het ziet er meestal prachtig uit en er wordt gekookt met gezonde duurzame ingrediënten en er is altijd meer dan voldoende keuze zonder vlees. Dat laatste is overigens iets waar ik mezelf steeds vaker op betrap, namelijk dat ik zonder een principieel besluit te nemen, opeens vegetariër ben geworden. Niet alleen denk ik dat een plant-based dieet allerlei gezondheidsvoordelen heeft, ik vind het ook lekkerder en het voorkomt veel dierenleed.

Dat brengt me tot de klanttrajecten waar we dit jaar aan gewerkt hebben. Alhoewel we ons al 2 jaar geleden hebben omgevormd van offline tot online-dienstverlener, is toch wel gebleken dat de co-creatieve strategische interventies die wij met onze klanten doen, beter live dan online plaatsvinden. Het kan wel online, maar alles gaat nog veel langzamer, het effect is minder groot en het resultaat is tot nu toe voor mij minder bevredigend. De hoogtepunten dit jaar waren dan ook de live sessie die we hebben uitgevoerd. Als de metaverse zich blijft doorontwikkelen dan zou het best wel eens, sneller dan ik me realiseer, een nieuwe realiteit kunnen zijn voor ons soort diensten, maar op dit moment schieten videobellen en co-creatie platforms nog te kort.

In 2021 zijn we strategische trajecten gestart voor een aantal commerciële opdrachtgevers die meer impact willen maken en impact organisaties die willen groeien.

Circle Economy

Voor Circle Economy, een impact organisatie die bedrijven, steden en landen begeleid met de versnelling naar de circulaire-economie, werkten we aan de strategische aansluiting van een aangescherpte organisatiestrategie, merkidentiteit en cultuur.

Kinderpostzegels

Voor Kinderpostzegels, een stichting die geld ophaalt voor kinderen die extra steun nodig hebben, werken we aan een nieuwe merkstrategie, inclusief herpositionering en transformatieplanning.

TNO

Voor TNO, een dienstverlener en onderzoekscentrum op technologisch gebied, werkten we aan een integrale benadering van het merk, in al haar facetten. Het werk heeft geleid tot een aangescherpte merkstrategie, nieuw merkverhaal en doorontwikkeling van de visuele expressie, vastgelegd in een online brandbook toegankelijk voor alle organisatieonderdelen.

NRG

Voor NRG, een onderzoekscentrum voor toepassing van nucleaire technologie o.a. voor de ontwikkeling van medicijnen tegen kanker, werken we aan organisatie- en merkstrategie, incl. transformatieplanning in de aanloop naar grote capex en technologische vernieuwing.

Quinso

Voor Quinso, een adviesbureau op het gebied van logistiek en automatisering in de maakindustrie, werken we aan een nieuwe organisatie- en merkstrategie, inclusief de zoektocht naar en activering van de maatschappelijke purpose.

Alprokon

Voor Alprokon, een fabrikant van aluminium deurnaalden, werkten we aan een nieuw merkverhaal als uitgangspunt voor ontwikkeling van een nieuwe merkexpressie en online marketing.

Alles bij elkaar genomen zijn we dit jaar doorgegaan met onze eigen ontwikkeling. BR-ND People is een adviesbureau voor impact branding. Wij versnellen groeiende organisaties die impact willen en impactorganisaties die groei willen. Hun merken creëren duurzame waarde in de 21e-eeuwse economie.

Tot slot een persoonlijke gedachte bij de mensen van BR-ND People waar ik in 2021 mee heb samengewerkt.

Daniel Cohen Stuart

Je bent een (super) gozer, slim en snel, kritisch en sociaal, blij dat je weer bij ons bent na je afstuderen. Tof van je dat je ook elke maandag samen met me de gym in gaat om jezelf lekker te slopen. Top dat je ons uitdaagt en voortvarend de social media van ons activeert.

Diana Lecureley

Over talent gesproken, zie je nog op de eerste dag bij ons meedoen met de 50 push-ups uitdaging, je storten je op de BR-ND Posts, je kritisch constructieve houding over diversiteit, inclusie en equity waarmee je me de les leerde. Blij dat je aan ons verbonden blijft via onze Impact board.

Frederik Melchior

Al zo lang werken we samen, eerst op de Pedro de Medina, toen de Vijzel en nu Edge. De tijd vliegt, het is altijd leuk als je er bent. Ook top dat je zo’n mooie klus doet bij Circle Economy. Wie weet wat daar nu weer op volgt. Ga er maar van uit niets dan goeds.

Kiki Hartmann

Als Amsterdammers zijn we beide vaak op kantoor, ook tijdens de lock-downs en spreken we elkaar het vaakst, zeker de laatste 2 jaar met de geregelde afwezigheid van onze niet-Amsterdammers. Dank je dat je weer zo vaak een luisterend oor was. Hoop dat we nog jarenlang door kunnen, onze ervaring met de jongeren delen en veel lol en mooi werk blijven maken.

Kim Cramer

Altijd zo druk, familie, gezin, vrienden en bedrijf, zoveel schaaltjes in de lucht. Zelfs tijdens lockdowns lijkt je leven hyperdruk. Heb je wat minder gezien dit jaar, maar als je er bent dan was je present met scherpe meningen en dito vragen, gedreven door efficiency, je grote hart altijd op de juiste plek. Soms botsen onze persoontjes, ontstaat een vuurwerk van emoties. Dank voor weer een bijzonder jaar. Ons 15e. Ik heb alle vertrouwen in onze nieuwe plannen, er is werk aan de winkel, veel mooi werk!

Michael Cortino

Een waanzinnig stabiele kracht, superbetrouwbaar, harde werker, altijd opgewekt. Of het nu om 23plusone gaat, of de BR-ND klanttrajecten, jij staat klaar. En nu is er iets grootst gekomen in je leven, een dochter. Een cadeau voor het leven, uit liefde. Ga er vooral van genieten. Mike, dank je wel voor alles in 2021, het was bijzonder en een beetje vreemd allemaal.

Žana Tomašič

Ik ken je nog het minst, maar je grote lach en het vele gegaap is me niet ontgaan. Ben blij dat we je de kunst van emotive branding een beetje kunnen bijbrengen, vooral het stuk hoe je mensen betrekt, mee laat doen, er onderdeel van laat zijn. Super je werk op diversity, inclusion & equity van de 23plusone kaarten. Zie je snel weer in 2022.

Ik heb nog nooit goede voornemens gemaakt voor het nieuwe jaar. Ook dit jaar heb ik helemaal geen specifiek doel voor 2022.

Wat ik wel hoop is dat we volgend jaar het corona-gedoe mentaal achter ons kunnen laten. Misschien leven we nog met wat beperkingen, maar we kunnen in ons hoofd wel door. En ik hoop dat ik meer energie kan stoppen in wat me vooral bezighoudt, namelijk het helpen versnellen van de systeemverandering die nodig is, door bedrijven het goede te laten doen.

De meeste mensen hebben problemen met veranderingen. Dat hadden ze een eeuw geleden al tijdens de industriële revolutie, toen de opkomst van fossiele energie voor allerlei innovaties zorgden. En nu zien we dezelfde weerstand tegen de overgang naar schone energie. We vinden het moeilijk om een nieuwe manier van leven te omarmen, vooral als het ons wordt opgelegd. Na 2 jaar opgelegde lockdowns met vervelende beperkingen gaat het vast een beetje wennen en gaan mensen zich verder aanpassen. Ik hoop dat ik het komende jaar gewoon naar kantoor kan blijven gaan en dat mijn team er vaak is om lekker mee samen te werken. En als dat niet kan, dan neem ik me voor om zonder tegenzin mee te doen aan de videosessies en de stap in de metaverse als spannend en verrijkend te zien.

Ik wil echt niet een oude man worden die tegen de vernieuwing is, die tegen de overheid is, die tegen nieuwe wetenschappelijke inzichten is. Die tegen is. Want ik ben voor.

En als ik dat wel dat soort gedrag ga vertonen, laat het me weten of sla me gewoon maar. Verder ga ik gewoon door met de gezonde levensstijl die ik al jaren volg, met dagelijks fitness regime in de gym, de trappen te nemen en niet de lift, dagelijks te commuten met m’n fiets, veel groenten en minimaal of geen vlees te eten en lekker lang en vaak te slapen. Diep en lang slapen is misschien wel het belangrijkst.

Ik hoop dat iedereen waar ik een beetje invloed op kan hebben, er ook in slaagt om positief te blijven door goed voor jezelf en je dierbaren te zorgen. Door veel te bewegen, door lekker gezond te eten, door anderen te helpen, door jezelf te blijven ontwikkelen en door te geloven dat de toekomst steeds weer beter gaat zijn.

Happy Holiday en een gelukkig nieuwjaar!

Alexander Koene

Taai jaar, maar toch positief!